«Λεηλατούν» ποτάμια και λίμνες

 

Σε κρανίου τόπο έχουν μετατρέψει τα υδάτινα οικοσυστήματα της χώρας συμμορίες εργολάβων που δεν διστάζουν να διενεργούν παράνομες αμμοληψίες ακόμα και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές NATURA 2000, προξενώντας ανεπανόρθωτη βλάβη στο φυσικό περιβάλλον. Αυτό αποκαλύπτει πανελλαδική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, ενώ επιστήμονες και φορείς κάνουν λόγο για μια οικολογική καταστροφή που για χρόνια αποκρυβόταν επιμελώς.
H Realnews παρουσιάζει τις υποθέσεις που έχουν μπει στο μικροσκόπιο των ράμπο της υπηρεσίας. Ο ογκώδης φάκελος περιλαμβάνει υποθέσεις απ’ όλη την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη επιχειρήσεις που διεξάγονται σε συνεργασία με την Αστυνομία Περιβάλλοντος, προκειμένου οι ασυνείδητοι εργολάβοι να συλληφθούν επ’ αυτοφώρω. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των επιθεωρητών, η παράνομη δραστηριότητα ξεκινά συνήθως στις αρχές του καλοκαιριού και εκτυλίσσεται μέχρι τον Δεκέμβριο. Κατά κανόνα, οι δραστηριότητες έχουν διάρκεια από τρεις έως τέσσερις ημέρες. Αφού οι δράστες ολοκληρώσουν το έργο τους, εξαφανίζονται χωρίς να γίνονται αντιληπτοί. Όπως εξηγεί στην Realnews ανώτερο στέλεχος της υπηρεσίας των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, πριν από λίγα χρόνια οι παράνομες αμμοληψίες γίνονταν από εργολάβους που χρησιμοποιούσαν τα αδρανή υλικά για την κατασκευή μεγάλων έργων, όπως επεκτάσεις δρόμων, σιδηροδρομικών δικτύων κ.ά. Τώρα που τα μεγάλα έργα έχουν «παγώσει», οι επιτήδειοι τα διοχετεύουν σε μάντρες οικοδομικών υλικών.
Οι έρευνες των επιθεωρητών Περιβάλλοντος απέδωσαν καρπούς και ήδη έχουν επιβληθεί διοικητικά πρόστιμα. Συγκεκριμένα, στους εργολάβους που προξένησαν βλάβη στον κόλπο Καλλονής, στη Μυτιλήνη επεβλήθη πρόστιμο 81.950 ευρώ. Επίσης, ο εργολάβος που αλλοίωσε την κοινή του ποταμού Εύηνου τιμωρήθηκε με πρόστιμο ύψους 220.320 ευρώ.
Σπερχειός
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις αμμοληψιών στην κοίτη Σπερχειού, περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000. Το 2005, ο εργολάβος που κατασκεύαζε αντιπλημμυρικό έργο για λογαριασμό της Περιφέρειας κατέστρεψε μέρος της κοίτης του ποταμού, χρησιμοποιώντας τόνους αδρανών υλικών. Το ίδιο έγινε και πριν από δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια έργων του ΟΣΕ στο Λιανοκλάδι. Αλλά και πρόσφατα, εργολάβος μπάζωσε τη φυσική ροή του ποταμού σε ορισμένα σημεία στον κάτω ρου, στη Γέφυρα των Λουτρών Υπάτης, σε έκταση αρκετών χιλιομέτρων, λαμβάνοντας εκατομμύρια κυβικά αδρανών υλικών και αλλάζοντας το ανάγλυφο του ποταμού. Μόλις ολοκληρώθηκαν οι εργασίες, ο εργολάβος αποχώρησε χωρίς να τον ελέγξει κανείς. «Κατά κανόνα, όλες οι παράνομες δραστηριότητες γίνονται χωρίς μελέτη και χωρίς διαχειριστικό σχέδιο αμμοληψίας, νεκρώνοντας ολόκληρο το ποτάμι. Ζητάμε την άμεση βοήθεια των επιθεωρητών Περιβάλλοντος», λέει ο Στέφανος Σταμέλλος από την Συντονιστική Ομάδα των Οικολόγων Πρασίνων στη Φθιώτιδα.
Λυσιμαχία
Για μια χρόνια οικολογική καταστροφή κάνουν λόγο οι περιβαλλοντικοί φορείς στη λίμνη Λυσιμαχία του δήμου Ακτίου – Βόνιτσας, η οποία είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000. Ο πολιτιστικός σύλλογος Κωνωπινιωτών Ξηρόμερου, με πλούσια περιβαλλοντική δράση, ασχολείται πολύ καιρό με το φαινόμενο της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της Λυσιμαχίας. Πρόσφατα, μάλιστα, μέλη του συλλόγου τοποθέτησαν πινακίδες που προειδοποιούν τους επιτήδειους για τις συνέπειες της καταστροφικής τους δραστηριότητας. Σύμφωνα με καταγγελίες, υπάρχουν αρκετοί εργολάβοι οι οποίοι εισβάλλουν στη λίμνη με μπουλντόζες και φορτηγά. Στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου, η Αστυνομία προχώρησε στην επ’ αυτοφώρω σύλληψη ενός 55 χρόνου άνδρα. «Η περιβαλλοντική αλλοίωση τη λίμνης είναι τεράστια. Η τωρινή μορφολογία της δεν έχει καμία σχέση με το πώς ήταν πριν από τρία χρόνια, καθώς έχουν αφαιρεθεί παράνομα εκατομμύρια τόνοι υλικού», σημειώνει ο γραμματέας του συλλόγου Κωνωπινιωτών Ξηρόμερου Θοδωρής Χολής.
Αχελώος
Αυτήν τη στιγμή ερευνώνται καταγγελίες και για τον ποταμό Αχελώο σε διάφορα σημεία του από τον άνω ρου, από τα σύνορα Καρδίτσας – Αρτας έως και τις εκβολές του την Αιτωλοακαρνανία. Παράλληλα, οι επιθεωρητές έχουν δεχτεί καταγγελίες και για τον Πηνειό ποταμό της Λάρισας, όπου το τελευταίο διάστημα στις όχθες του έχουν κάνει την εμφάνισή τους τσάπες, μπουλντόζες και φορτηγά. Οι επιθεωρητές έχουν δεχθεί καταγγελίες για αμμοληπτικές εργασίες στον ποταμό Λίλαντα στη Μεσάπια της Ευβοίας, καθώς και στον Καλαμά της Ηπείρου.
H καταστροφή
Η περιβαλλοντική ζημιά που προκαλείται από τις παράνομες αμμοληψίες είναι ανεπανόρθωτη, επισημαίνουν οι επιστήμονες στη Realnews. «Αρχικά, οι αλλοιώσεις αφορούν τα ιζήματα των ποταμών. Οι εργασίες αλλάζουν τη γεωμορφολογία των ποταμών, επιδρώντας αρνητικά σε ολόκληρο στο οικοσύστημα», επισημαίνει ο ερευνητής Γιώργος Χατζηνικολάου από το Ινστιτούτο Εσωτερικών υδάτων Βιολογίας και Θαλασσίων Πόρων του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, προσθέτοντας: «Προκειμένου να γίνουν οι απολήψεις, το ποτάμι μπαζώνεται ώστε να μπορέσουν να μπουν τα μηχανήματα, αλλά και για να συλλεχθεί περισσότερο πολύτιμο υλικό». Αυτή η κατάσταση επιδρά αρνητικά στη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με τον επιστήμονα, ισχυρό πλήγμα δέχονται οι πληθυσμοί των ψαριών, αφού καταστρέφονται οι περιοχές αναπαραγωγής.